Jakie są metody wyceny przedsiębiorstw?

Wycena przedsiębiorstwa polega na ustaleniu jego faktycznej wartości, w oparciu o określone informacje i dane finansowe. Aby proces ten przeprowadzony został rzetelnie i profesjonalnie, konieczny jest dobór właściwej metody wyceny. Jej rodzaj powinien być uzależniony od rodzaju, zakresu czy wielkości danego podmiotu, a także prawnej formy prowadzenia działalności gospodarczej. Każda metoda wyceny opiera się na nieco innych zasadach, dlatego wymaga pozyskania odmiennych danych do przeprowadzenia prawidłowej analizy.

Majątkowe metody wyceny przedsiębiorstw

Najbardziej podstawowy sposób wyceny wartości przedsiębiorstwa to tzw. metoda majątkowa, w przypadku której firma traktowana jest przede wszystkim jako składnik majątku. Metody majątkowe znajdują zastosowanie głównie przy wycenach niedużych spółek. Ich zakres obejmuje wycenę poszczególnych składników aktywów, a także pasywów obcych. Księgowa metoda majątkowa opiera się na sprawozdaniach finansowych, pozwalających na obliczenie wartości firmy w oparciu o księgową wartość majątku z pominięciem zobowiązań. Metoda skorygowanych aktywów netto jest do niej dość podobna, jednak dotyczy wyłącznie aktyw skorygowanych. W praktyce korekty dokonywane są najczęściej w przypadku nieruchomości, a także prawnych i niematerialnych udziałów w jednostkach obcych.

Metoda wartości likwidacyjnej to natomiast wycena wartości spółek według wartości likwidacyjnej, czyli zwykle niższej niż księgowa. Po korekcie wartości aktywa pomniejszane są o pasywa obce. Ostatnia metoda majątkowa to metoda wartości odtworzeniowej, która polega na dodaniu do siebie wartości składników majątku w oparciu o sumę środków wymaganych do jego zastąpienia majątkiem podobnym.

Dochodowe metody wyceny przedsiębiorstw

Do drugiej grupy metod wyceny przedsiębiorstw należą metody dochodowe, które najlepiej odzwierciedlają rzeczywistą wartość danego podmiotu. W tym przypadku jest ona określana na podstawie zdolności firmy do generowania nadwyżek przepływów pieniężnych, jakie mogą wystąpić w przyszłości. Dochodem stanowiącym podstawę do wyceny może być np. zysk netto, wolny przepływ pieniężny czy dywidenda. W przypadku tej metody bardzo duże znaczenie ma prawidłowe określenie przyszłych dochodów. Jeżeli przyjęta wartość będzie zbyt optymistyczna, wartość przedsiębiorstwa staje się zawyżona. Nadmiernie pesymistyczne założenia mogą natomiast sprawić, że wartość spółki będzie zaniżona. Warto pamiętać, że wycena firmy metodą dochodową wymaga też wyliczenia oczekiwanej stopy zwrotu kapitału.

Porównawcze metody wyceny przedsiębiorstw

W przypadku porównawczych metod wyceny przedsiębiorstw wartość ustalana jest na podstawie zestawienia z konkurencyjnymi podmiotami. Analiza może dotyczyć wyłącznie firm o podobnej wielkości, rynku i profilu działalności; należących do tej samej branży; o podobnej rentowności i zbliżonej wielkości sprzedaży oraz znajdujących się w tym samym stadium rozwoju. Po znalezieniu takiego przedsiębiorstwa konieczny jest wybór grupy oraz określenie wzorcowego dla niej wartości składnika, przez które należy następnie przemnożyć określone wartości wycenianej spółki. Metoda porównawcza znajduje zastosowanie głównie w przypadku większych firm, ponieważ łatwiej znaleźć dla nich porównywalne podmioty. Dla mniejszych przedsiębiorstw jest to zwykle trudniejsze, ze względu na brak wystarczających informacji na ich temat. W praktyce wycena może być przeprowadzona nawet przy użyciu kilku metod. Ich mieszanie pozwala wyszczególnienie większej liczby szczegółów, a tym samym podejmowanie decyzji bardziej odpowiednich dla wycenianego przedsiębiorstwa.